De Nederlandse Kerk heeft iets unieks meegemaakt. We waren op bedevaart in Rome, maar er was geen paus. Zelf vertrok ik met de seminaristen van ons bisdom op de dag dat de uitvaart van paus Franciscus plaats vond en toen we terugkeerden naar Nederland was het conclaaf nog niet begonnen. Dus een bedevaart naar Rome, maar geen paus.

Pelgrimeren naar Rome
Pelgrimeren naar Rome betekent op de eerste plaats het bezoeken van de graven van de apostelen Petrus en Paulus in de beide aartsbasilieken Sint-Pieter en Sint-Paulus buiten de muren. Maar het betekent ook een bezoek brengen aan de opvolger van Sint-Petrus. Die hebben we dus gemist. We waren daarentegen wel in de gelegenheid om al snel na de uitvaart zijn graf te bezoeken in de Santa Maria Maggiore, de lievelingsbasiliek van Franciscus. We deden dat de dag direct na de uitvaart. Hij had zelf bepaald daar begraven te willen worden in een eenvoudig graf in de aarde.

Een bedevaart in de katholieke traditie gaat vaak gepaard met veel uiterlijk vertoon: uitbundige processies en plechtige vieringen, veel geestelijken en geüniformeerde Limburgse schutterijen. Het was er allemaal. Officieel waren er 1100 landgenoten. Of het veel is? Het voelde aan als erg veel. Gezinnen hadden een prominente plaats bij het betreden van de Sint-Pieter door de Porta Santa, de heilig deur. Ze liepen met de kardinaal voorop.

Op bedevaart naar Lourdes
Twee weken later was ik een week in Lourdes met het Huis voor de Pelgrim. Ook daar is het geloof op straat te vinden. Er wordt publiekelijk gebeden; er worden processies gehouden en grote internationale vieringen. Niemand schaamt zich voor het geloof, niemand vindt het gek. Je kunt het gewoon beleven en laten zien.

Heiligdomsvaart Maastricht
In juni zal de Heiligdomsvaart plaats vinden in Maastricht. Weer zo’n groots kerkelijk evenement met veel uiterlijk vertoon. Het is een schouwspel. En dat is feitelijk ook de oorsprong. In de middeleeuwen ontstond in veel steden de traditie om jaarlijks of eenmaal in de zeven jaar de relieken uit de schatkamer te halen en te tonen. Vanaf de loggia van de kerk liet men de zeldzame relieken aan het volk zien. De relieken werden ook in plechtige processies rondgedragen. Wij kunnen ons moeilijk voorstellen hoe bijzonder en belangrijk dit door de gewone middeleeuwse mensen werd gevonden. Het is voor ons moeilijk voor te stellen hoeveel belang men destijds hechtte aan relieken en heiligenverering. De culturele beleving is in de moderne tijd erg veranderd. We zijn nuchterder en rationeler geworden.

Saamhorigheid
Door kerkelijke feesten worden gelovigen en mensen bij elkaar gebracht. Dat is voor ons ook de reden om deze tradities te koesteren en in stand te houden. Evenementen organiseren, werkt verbroederend en geeft een gezamenlijke gelovige beleving en gedeelde ervaring. Die saamhorigheid hebben we juist in onze tijd nodig. Ik spreek de hoop uit dat de Heiligdomsvaart van 2025 veel mensen naar Maastricht brengt en dat de kerkelijke én de profane activiteiten op veel belangstelling mogen rekenen.

De waarde van stil gebed
Toch houdt het geloof ook van stilte en rust. Het huist in ons hart, diep vanbinnen. Het geloof zoekt het individuele gebed en hunkert ernaar. Het geloof zoekt te weten wat Jezus zei en deed en wat de apostelen beleefden. Daarvoor nemen wij het evangelie ter hand en lezen aandachtig, en herlezen. We denken soms: dat verhaal heb ik al zo vaak in de kerk gehoord! Maar dat is niet waar. U hebt het wel gehoord, maar hebt u het ook begrepen en verstaan? Lees maar eens goed, laat de tekst eens tot u doordringen en u zult merken dat u er niet veel van begrijpt. Leg het evangelie dan niet weg, maar herlees het nog eens. Of ga het evangelie lezen samen met anderen, met iemand die er net iets meer van weet en die kan helpen om de tekst te begrijpen.

Pelgrims van hoop
Een bedevaart maakt ons tot pelgrims van hoop. Een positieve geloofservaring wil gedeeld worden. Het heeft uitstraling. Het geloof dat met anderen wordt beleefd, vermeerdert zich als vanzelf. Een geloofservaring delen maakt je eigen geloof niet minder, maar juist sterker. Door al deze bedevaarten en kerkelijke feesten hoop ik dat we er pelgrims van hoop bijkrijgen. U kunt zelf een pelgrim van hoop worden door mee te doen en erover te spreken.

+ Ron van den Hout
bisschop van Roermon