Preek Mgr. Van den Hout bij gelegenheid van de Heiligdomsvaart op zondag 15 juni 2025 (Feest H. Drieëenheid)

Spr 8,22-31; Rom 5,1-5; Joh 16,12-15

Wees een bruggenbouwer

Het dreigt mis te gaan tijdens het Laatste Avondmaal. Jezus en zijn apostelen zijn bijeen op de avond vóór zijn arrestatie, zijn lijden en kruisdood. Er ontvouwt zich een lang gesprek. Jezus is vooral aan het woord. En dan zegt Hij plotseling: “Thans ga ik naar Hem die Mij gezonden heeft, en toch vraagt niemand van u aan Mij: Waar gaat Gij heen?” Er dreigt een communicatiebreuk die funest kan zijn. “Niemand van jullie vraagt: Waar gaat u heen?” Het is een uiting van wanhoop en teleurstelling. ‘Niemand wil weten hoe het met Mij gaat en hoe het met Mij gaat aflopen?’ De apostelen weten werkelijk niet wat ze moeten denken en vragen. Miscommunicatie! En dat nog wel op zo’n cruciaal moment. Als het Jezus niet lukt om met zijn apostelen in contact te blijven, is zijn levenswerk mislukt. Als Hij er niet in slaagt om op dit intieme moment – op dit allerlaatste moment in zijn leven dat Hij nog met vrienden samen is – als Hij er niet in slaagt te communiceren waar het Hem om te doen is, is zijn levenswerk mislukt en gaat de boodschap niet verder. Dan is Jezus er niet in geslaagd werkelijk met zijn apostelen te communiceren. Dan is met zijn dood álles voorbij.

In ons leven, op ons werk, in onze familie en in onze vriendenkring is er ook vaak miscommunicatie. We luisteren niet goed, niet aandachtig. We zijn onzorgvuldig in onze formuleringen. We zeggen zomaar wat en beseffen niet op tijd dat we de ander kwetsen en niet serieus nemen. We begrijpen elkaar niet of – erger – we doen geen poging om de ander echt te begrijpen. Communiceren is niet eenvoudig. Het is eerder een zeldzaamheid dat het goed gaat.

In onze vieringen van gebed, woord en sacrament wordt er ook veel gecommuniceerd. Er wordt gezongen, gebeden, gelezen en gepreekt. Allemaal woorden. Woorden maken een belangrijk bestanddeel uit van onze vieringen. Soms gewone woorden, soms moeilijke woorden. De mysteries van God zijn nou eenmaal met gemakkelijk in woorden te vangen. Daarom gebruiken we woorden die we niet kennen in het dagelijks spraakgebruik, of woorden die in het dagelijks leven een andere betekenis hebben. Het woord ‘genade’ is een heel Bijbels woord, maar in het dagelijks leven kennen we het vooral in de situatie dat iemand door een ander wordt tegen de grond wordt gedrukt en dan smeekt: ‘Genade!’ Ook het woord ‘liefde’ heeft in de media niet dezelfde betekenis als in de Kerk en in de Bijbel.

Er wordt in de vieringen ook gecommuniceerd met symbolen: kaarsen, een kruisbeeld, een kruisteken, staan, zitten en knielen, het Heilig Brood van de eucharistie. Al deze handelingen, tekens en symbolen hebben een betekenis. En als we die geleerd hebben, verstaan we ze ook en kunnen wij ze gebruiken … om te communiceren met God.

We vieren vandaag het feest van de heilige Drieëenheid. We drukken daarmee het mysterie uit dat God is. God in zijn oneindigheid slaat een brug naar de mensen door zijn Zoon mens te laten worden en door zijn Heilige Geest in de gelovigen te laten wonen. God die Vader is en alles te boven gaat, wordt mens en medemens van ons in Jezus Christus. Hij komt bij ons wonen en wordt onze buurman. Hij is de God naast ons. En als Hij echt medemens is geworden van ons, betekent dat dat Hij ook sterft als wij. Jezus blijft echter bij ons en in onze Kerk en in onze wereld door de Heilige Geest: God in ons. Op deze wijze bouwt God een brug naar ons. En over die brug kunnen wij Hem bereiken. In de Geest en door Christus komen wij – als over een brug – bij de Vader aan de overkant.

Als God een bruggenbouwer is, mogen wij dat ook zijn. Door ons geloof te communiceren met anderen slaan we bruggen tussen mensen omdat het ons diepste zelf raakt. Verbonden zijn in geloof is een diepe vorm van samen zijn. Het is een echte manier van communiceren.

In deze week van de Heiligdomsvaart beleven wij oude tradities. We communiceren het geloof in God die Drieëen is en het geloof in Jezus Christus die waarlijk God én mens is – het geloof van H. Servatius. Laten we proberen de brug die God heeft gebouwd uit te bouwen in onze samenleving. Laten we het geloof communiceren zoals het uiteindelijk bij de apostelen ook gelukt is toen bleek dat het Laatste Avondmaal niet het laatste belangrijke moment in Jezus leven was. Na zijn dood kwam de verrijzenis en werd de Heilige Geest gezonden zodat de apostelen alsnog konden begrijpen wat Jezus deed en zei bij het Laatste Avondmaal. Wij delen in de Geest die bruggen kan bouwen en God en mensen met elkaar in contact kan brengen.

+ Mgr. Ron van den Hout,
bisschop van Roermond