Wat heeft dit Jubeljaar ons gebracht? Ik herinner me nog de vraag van de journalist van L1 – een jaar geleden – aan mij en aan de plebaan: Wat verwacht u van dit Jubeljaar? De journalist zal nu vragen: wat heeft het Jubeljaar gebracht?

Op initiatief van de bisschoppen is een beweging van hoop op gang gekomen. Vertel nou eens positieve verhalen, hoopvolle en liefdevolle dingen die je zelf hebt meegemaakt, en deel die met anderen. Wat is in het afgelopen jaar gebeurd. Er is een website gekomen: Beweging van hoop met allerlei gewone verhalen uit het dagelijks leven en eenvoudige initiatieven die een tegenwicht vormen bij het nieuws van ellende, politieke crisis en oorlog. Op 16 januari 2026 is er een inspiratiedag in Den Bosch met de Bossche bisschop en met Theo Bovens, Eerste Kamerlid en voormalig gouverneur van Limburg. Iets anders op landelijk niveau was de bedevaart naar Rome met 1100 mensen (26 april – 3 mei 2025). Ik was er zelf bij en het was een mooie en belangrijke pelgrimstocht.

In ons bisdom waren er het afgelopen jaar extra vieringen, eucharistievieringen en vespers – niet erg druk bezocht. Een aantal parochies heeft een minibedevaart gemaakt naar Roermond. Een beperkt aantal gelovigen zal gebruik hebben gemaakt van de mogelijkheid om te biechten en een volle aflaat te ontvangen in een van de aangewezen kerken: Sint-Christoffelkathedraal in Roermond, Sint-Servaasbasiliek in Maastricht en de Petrus’ Bandenkerk in Venray. De openingsviering in de kathedraal die op het feest van de H. Familie vorig jaar op televisie werd uitgezonden was mooi en goed bezocht, alsook de diocesane dag op 30 augustus.

Wat verder positief is opgevallen: het thema ‘hoop’ en ‘pelgrims van hoop’ is in de verkondiging, bij lezingen en in de media vaak ter sprake gekomen. Afgelopen week nog: Koning Charles van Engeland was bij de paus geweest, ze hebben samen gebeden! en vervolgens: In zijn nieuwjaarstoespraak sprak hij over het katholieke Jubeljaar. “Pelgrimeren is voorwaarts reizen, de toekomst in, terwijl je achterwaarts reist om te gedenken en van het verleden te leren.”

Ik wil voorlopig nog een laatste keer met u spreken over hoop, en dan een tijdje niet meer. Dan hoop ik het vooral te leven en uit te stralen bij de uitwerking van de toekomstvisie die is vóór Kerstmis opgesteld en die de komende 5 à 10 jaar als leidraad moet dienen voor het bisdombeleid. De drie rondetafelgesprekken op Rolduc zijn in een positieve en open sfeer verlopen. Alle 150 deelnemers namen van harte deel en deelden graag hun visie op de toekomst. We probeerden ook te luisteren en biddend bij elkaar te zijn. Want de toekomst kunnen we alleen uit Gods hand ontvangen. De komende maanden gaan we verder aan de slag om een synodale werkwijze in te oefenen in het hele bisdom. Geestelijken en lekengelovigen zullen sámen moeten werken. En ook de priesters onderling zullen sámen moeten werken aan de parochie van de toekomst die een gemeenschap van gemeenschappen zal zijn.

Nog één keer over het thema ‘hoop’: Een moderne auteur (Tommy Wieringa) zegt in een krantenartikel: “Hoop is uitgestelde teleurstelling. Die kun je beter niet koesteren inzake grote, onoplosbare kwesties als de klimaatcrisis. Want juist dan schep je de vrijheid om het goede te doen, en dat ook vol te houden, te blijven doen.”

‘Hoop is uitgestelde teleurstelling’.  Dit is een confronterende stellingname gebaseerd op louter seculiere basis. Ik kan me wel iets bij voorstellen bij deze uitspraak, ook als het over de Kerk gaat. Je zou kunnen zeggen: ‘Ik hoop dat de kerken weer drukker bezocht worden’. We weten natuurlijk niet hoe sterk Gods genade is, maar die hoop is niet heel realistisch.

Maar wat ik me verder afvraag aan deze uitspraak. Tommy Wieringa zegt: Als je de hoop niet koestert, schep je de vrijheid om het goede te doen. Ik zou juist het omgekeerde denken: als je hoop hebt, ben je bereid om het goede te doen en weet je ook waar je aan moet werken. Als je geen hoop hebt en niet toekomstgericht, hoe weet je dan wat je moet doen en wat goed is?

Een andere auteur Václav Havel wordt vaak geciteerd: “Hoop is niet de overtuiging dat iets goed zal aflopen, maar de zekerheid dat iets zinvol is, ongeacht hoe het afloopt.” In deze uitspraak herken ik me al beter. Er is hoop als je de zin hebt ontdekt van wat je doet, als je leven betekenis heeft, als je betekenis ervaart of als je wéét dat je leven waardevol is. Vanuit een zinvol leven, doe je de goede dingen. Hoop is ook verbonden met relatie. Als je een relatie hebt met God, heb je hoop. Als je Hem vertrouwt, heb je hoop. Dat is ook al zo tussen mensen. Vertrouwen hebben in iemand maakt je tot een hoopvol mens. En je bouwt vertrouwen op omdat je goede ervaringen hebt opgedaan met die ander.

Als het over christelijke hoop gaat, over de theologale deugd van hoop – zoals liefde en geloof theologale deugden zijn – blijft het ijkpunt: de glorievolle kruisdood van Christus. Zelfs in de meest diepe ellende is er hoop, ontstaat er leven, eeuwig leven. Er is altijd hoop, ook als iemand volledig wanhopig is of het niet meer ziet zitten. Onze christelijke hoop is gericht op eeuwig leven dat voor ieder van ons is weggelegd. Op het eeuwig leven is uiteindelijk onze hoop gericht, en die hoop zal niet worden teleurgesteld, als wij daar oprecht naar verlangen.

De vlaggen die bij het bisschopshuis aan de Paredisstraat, bij de burelen aan de Swalmerstraat en bij de kathedraal hangen kunnen worden binnengehaald. Die hebben dit jaar hun betekenis gehad.

Ik zou dit heilig jaar willen eindigen met een gedicht gebaseerd op Charles Péguy (1873-1914) en daarmee sluit ik hier in Roermond dit bijzondere jaar af.

De hoop, de kleine
wandelt praktisch ongezien
naast haar twee oudere zussen.
Toch sleept zij, de kleine, alles mee.
Want Geloof ziet slechts wat is.
En Liefde
houdt alleen van wat er is.
Maar hoop houdt van wat zal zijn.
Zij is degene die
ervoor zorgt dat de anderen blijven lopen;
zij is degene die hen leidt,
en zorgt dat ze
allemaal samen lopen.

Mgr. Ron van den Hout,
bisschop van Roermond

• Bekijk de foto's van de slotviering